Leeftijdsfases klas 7 t/m 12

De puberteit. Eigenlijk vind ik het een vervelend woord. Het heeft een vrij negatieve lading, terwijl ik dol ben op tieners. Tienertijd… Ja dat vind ik al veel beter klinken. Tieners zijn ongelofelijk leuke mensen als je weet op welke knopjes je moet drukken, zodat ze in jouw stroom mee willen gaan. En heel eerlijk… Zijn tieners niet gewoon peuter en kleuters, maar dan groter. “Ik wil het zelf doen! Mammmm stop daarmee! Ik krijg ook altijd de schuld! Ik wil niet meer!”
Ja toch? hihi

Elke leeftijd gaat door een fase heen. In mijn andere blogs omschrijf ik de leeftijdsfases van klas 1 tot en met 6, maar het stopt niet na de basisschool. De ontwikkelingsfases gaan gewoon door, zelfs de volwassen periode in.
In dit artikel leg ik jullie uit wat typerend is voor elke leeftijdsfase van klas 7 tot en met 12. Denk dan aan de leeftijd van 12 tot 18. Lets go!

Klas 7: Het Avontuur van Ontdekken

In de wereld van de zevendeklassers is nieuwsgierigheid de drijvende kracht. Samenwerking bloeit, regels bieden structuur en de band tussen leraren en leerlingen is van onschatbare waarde. Het is een tijd van ontluikende ontdekkingen, zowel op intellectueel als lichamelijk gebied. Zevendeklassers hebben veel energie. Ze zijn altijd in beweging, nog veel in een speelse sfeer en veel aan het kletsen. Je ziet duidelijk verschil tussen de jongens en de meisjes. De meiden zijn al veel verder ontwikkeld en kunnen zaken beter in de vorm krijgen. Jongens hebben moeite met plannen, organiseren en werkverzorging, maar kunnen goed mee gaan in de flow van de klas. De meiden hebben vooral moeite met interpersoonlijke processen, zoals onzekerheid en emoties.
Omdat alles in het teken van ontdekken staat, krijgen de leerlingen periodes zoals onder andere:
-Ontdekkingsreizen
-Poezie
-Reis door je hoofd (filosofie)
-Sterrenkunde
-Meetkunde
-Europese volkeren
-Algebra
-Spijsvertering

Klas 8: Het Streven naar Structuur

Terwijl de leerlingen in klas 8 een steviger greep krijgen op de wereld om hen heen, worden de vragen dieper en de twijfels groter. Autoriteit wordt in twijfel getrokken, en sociale grenzen worden verkend. Het is een periode van groeiende bewustwording, met zowel vreugde als uitdagingen. In de achtste klas wordt de verdeeldheid vaker groter. Niet alleen tussen jongens en meisjes, maar ook in interesses, kleding, geloof etc. Polariteiten en discussies met volwassene ontstaan sneller. Vriendschappen komen op en gaan geluidloos weer ten onder, kliekjes verdwijnen net zo snel als ze ontstaan. De gevoelens gaan heen en weer tussen sympathie en antipathie, tussen lust en onlust, tussen zin en onzin. Maar de achtste klasser weet eigenlijk nog niet zo goed wat hij/zij wil, wat mooi en wat lelijk te vinden. Het veiligste is onopvallend in de massa te verdwijnen.Omdat de achtste klasser de neiging heeft zijn gevoel voorop te plaatsen, is het nodig hem de waarde van feitelijke gegevens en objectief kijken te leren inzien. Enerzijds moeten gerichte opdrachten, feiten en structuren hem houvast geven, anderzijds moet de behandeling van uitvindingen, ontdekkingen, natuur- en persoonsbeschrijvingen de wereld interessant en aantrekkelijk maken. Daarom krijgen de leerlingen onder andere deze periodes:
-Structuur in taal
-Cartografie
-Architectuur
-Druk ( natuurkunde)
-Ruimtelijke figuren
-Skelet

Klas 9: De Tijd van Verkenning en Prikkels

In de negende klas worden de grenzen op alle fronten opgezocht en soms overschreden. Emotionele intensiteit en fysieke veranderingen kenmerken deze fase. Leerlingen worstelen met identiteit, terwijl ze tegelijkertijd hun plaats in de wereld proberen te vinden. Je ziet wel dat de leerlingen langzaam tot elkaar komen. Jongens en meisjes worden langzaam bevriend met elkaar. Ze tolereren elkaar steeds meer, ook omdat verliefdheden makkelijker om de hoek komen kijken. Humor en sarcasme zorgt voor meer ruime tussen alle emoties. Dit kan ook wel eens doorslaan in plagerijen. De negende klas is zich meer bewust van het leerproces en de toekomstige keuzes komen ook steeds dichterbij. We helpen deze leerlingen door de volgende periodes te geven:
-Rationalisme en Romantiek
-Idealisme
-Wetenschappelijke revolutie
-Revoluties
-Wereldleiders
-Etsen
-Fysische geografie
De leerlingen van klas gaan daarbij ook winkelstage.

Klas 10: Zelfbewustzijn en Verantwoordelijkheid

Het tiende schooljaar brengt een groeiende innerlijke motivatie met zich mee. Leerlingen leren om zelfstandig te plannen en verantwoordelijkheid te nemen voor hun keuzes. Vriendschappen verdiepen zich, en de zoektocht naar zelfinzicht wordt intenser. Bij ons op school doen de vmbo-tl leerlingen dit jaar hun examens. Het wordt allemaal wat serieuzer en we vragen veel meer van de leerlingen, dan in de middenbouw (7,8,9).
Feedback wordt ook steeds belangrijker, ook als argument voor grotere inzet en resultaat gericht werken. De mentor wordt minder vaak opgezocht, kleine problemen worden liefst zelf opgelost. De leerlingen zijn als groep minder beweeglijk dan in de negende klas; zij beginnen letterlijk “in te zakken” in hun eigen lijf, er ontstaat een nieuw soort landerigheid.  Wij bieden de tiendeklassers daarom de volgende periodes aan:
-Meetkunde
-Organen
-Middeleeuwse literatuur
-Globalisering
-Poezie
-Duurzaamheid
De leerlingen van klas 10 gaan daarbij ook sociale stage.

Klas 11: Discussie en Zelfonderzoek

De elfde klas markeert een tijd van diepgaande discussies en zelfreflectie. Meningen worden gevormd, en leerlingen emanciperen van autoriteiten. Tegelijkertijd brengt deze fase ook twijfels en uitdagingen met zich mee, waarbij leerlingen hun identiteit en doelen onder de loep nemen. Een eigen weg gaan wordt als belangrijk ervaren, emanciperen van ouders en docenten. Hier hoort ook het maken van eigen keuzes bij, en leren om de verantwoordelijkheid voor deze keuzes te dragen. In de omgeving worden wel bevestiging, steun en stimulans gezocht; steun niet vanzelfsprekend van iedereen ontvangen. Zingevingsvraagstukken gaan een rol spelen. Het belang van school wordt gerelativeerd. Vragen als: ‘Waar doe ik het allemaal voor?’ kunnen een rol gaan spelen. Sociaal gezien groeit de neiging tot het distantiëren van de groep. Soms ontstaat de wens een andere dan de bekende en vertrouwde rol aan te nemen, maar het omvormen daarvan blijkt nog lastig. Een leerling die jarenlang de lolbroek is geweest, wil graag serieus aan het werk, maar de groep (en vaak ook de docenten) bestempelen hem nog als de clown.  
In klas 11 bieden wij daarom de volgende periodes aan:
-Parcival
-Ethiek
-Edelsmeden
-Politiek recht
– Evolutie
De leerlingen van klas 11 gaan daarbij ook bedrijfsstage.

Klas 12: Voorbereiding op de Toekomst

Het laatste jaar van de middelbare school staat in het teken van voorbereiding op de toekomst. Dit zijn de vwo leerlingen. Idealen worden realistischer, verantwoordelijkheden worden serieuzer genomen en kritiek wordt constructiever. Het is een tijd van groei naar volwassenheid, waarbij leerlingen klaarstomen voor de volgende fase van hun leven. Het “jong volwassen” gedrag stelt hen in staat om verder te kijken dan alleen naar zichzelf. Beide kanten van zaken kunnen worden beredeneerd. Men groeit geleidelijk meer naar gelijkwaardigheid met de docent. Centrale thema’s in de lesstof is beweeglijkheid en verbeeldingskracht als noodzakelijke voorwaarden voor individueel toekomstgericht denken en handelen en daarom bieden wij de volgende periodes aan:
-Wereldeconomie
-Wereldsystemen
-Maatschappijleer
-Wereldliteratuur

Zo zie je dat elk jaar van het schoolleven een hoofdstuk op zich is, vol uitdagingen, groei en persoonlijke ontwikkeling. We proberen via het periode onderwijs leerlingen voeding te geven, zodat ze zich ondersteund voelen in de leeftijdsfase. En tijdens de vaklessen wordt er vooral veel meer herhaald, geoefend, ontdekt en verdiept.