Een antroposofische spiekbriefje:

Herken je dit? Je bent een antroposofisch artikel of een boek aan het lezen en je merkt dat je vaker stopt met lezen, om even na te denken over de inhoud van de woorden.
Meestal lees je al snel weer verder, maar soms pauzeer je… Er staat een begrip in de zin die je graag verder wil verdiepen, maar je kunt zo 1 2 3 niet ontdekken waar je uitleg kan vinden.
Daarom voor jullie een uitgebreide begrippenlijst die je ten alle tijdens kan raadplegen.
Je kunt het ook een fijne samenvatting noemen. Een spiekbriefje zelfs!


Drieledig mensbeeld
: De geest, de ziel en het lichaam,
Het drieledig mensbeeld kan ook anders opgevat worden, namelijk: het denken, het voelen, het willen.

De ziel: De verbinding tussen geest en lichaam. Middels de ziel kan de geestelijke kern zich uitdrukken en zich laten zien in deze wereld en in dit leven.

De geest: De geestelijke kern van de mens. Het is dát deel van de mens dat blijft voortbestaan na de dood.
De geest ontwikkelt zich gedurende meerdere levens. Na de dood verblijft de geest een periode in de geestelijke wereld om na enige tijd weer te incarneren in een nieuw aards leven om de ontwikkeling voort te zetten. Dit deel van de mens is altijd intact en gezond, ook wanneer het fysieke lichaam beperkingen heeft.

Denken: Het denken is verbonden met de bovenpool. De bovenpool is het zenuwen-zintuigenstelsel.
Het hoofd met de hersenen, de zintuigen en de zenuwen. Het is het gebied waar het bewustzijn en het denken plaatsvindt.

Voelen: Het voelen is verbonden met de middenpool. De fysieke plek is gelegen in het borstgebied met het hart en de longen. Dit is een ritmisch gebied. Het voelen vormt de verbinding tussen denken en willen. Het is het gebied waar het voelen plaatsvindt.

Willen: Het willen is verbonden met de onderpool. De onderpool is het stofwisselings- en ledenmatenstelsel.
De fysieke locatie is gelegen in de buik, de maag en de ledenmaten. Bij de ledenmaten ( handen, armen, benen en voeten) komt de wil tot uitdrukking. De wil maakt het mogelijk dat wij handelen en in actie komen.

Vierledig mensbeeld: De mens wordt beschreven in vier wezensdelen: fysieke lichaam, etherlichaam, astrale lichaam en ik-organisatie.

Fysieke lichaam: Het is het deel van de mens wat we kunnen aanraken en zien. Het lichaam dat je krijgt bij de geboorte en dat vergaat na de dood.

Astraal lichaam: Het waarnemingslichaam genoemd. Dit lichaam vormt de gewaarwordingen, gevoelens en emoties van de mens. We kunnen hierdoor waarnemen en beleven. Het is het gebied van de ziel, het gebied van emoties, driften en begeerten.
Deze astrale dimensie is ook aanwezig in dieren.

Ether lichaam: Het levenslichaam genoemd. Dit verzorgt onder meer de levensprocessen in het fysieke lichaam, het zorgt voor leven en groei en voor vitaliteit. Ook zorgt het etherlichaam ervoor dat we gedachten en beelden kunnen vormen. De kwaliteit van het etherlichaam komt tot uitdrukking in de gezondheidssituatie van een mens. Maar ook gedachten, gewoonten en herinneringen ontstaan door het etherlichaam. Deze etherdimensie is ook aanwezig in de plantenwereld en de dierenwereld.

Het IK: Het ‘ik’ weerspiegelt de eigen individualiteit. Dit maakt dat de mens in staat is om zelfbewust en door zelfreflectie en zelfkennis zijn leven vorm te geven, richting te geven aan zijn leven en keuzes te maken. Het geeft de mens zijn eigenheid en maakt hem tot een individu.
Dit is het wezensdeel dat de mens onderscheidt van de dieren.

Gewaarwordingsziel: De mens wordt iets gewaar en voelt hier iets bij. We begeleiden deze gevoelens ook met onze mening: wat we ervan vinden.

Verstands-gemoedsziel: De mensen proberen hun waarnemingen te doordringen met hun verstand. Hier bewegen we ons tussen alle vormen van sympathie en antipathie.

Bewustzijnsziel: De mens is zich nu heel goed bewust, vooral van zichzelf. Hoe meer we in staat zijn de wereld met al zijn essenties zich in ons te laten uitspreken, des te meer nemen we de wereld van de geest in ons op. Velen streven er naar ‘de waarheid/ de essentie’ te vinden,

Geestzelf: De mens werkt aan het astraallichaam. De mens is op zoek naar iets wat niet afhankelijk is van het eigen gevoel, van je sympathieën of antipathieën. De mens probeert  controle te krijgen over de begeerten. Maar wanneer je die wereld van waarheid en goedheid probeert te vinden, weet je ook dat je gevoelens en meningen het vinden van ‘het geestelijke’ in de weg kan staan. Maak je hier ruimte voor, dan ontwikkel je jouw geestzelf.

Levensgeest: De mens werkt aan het etherlichaam. De mens is in deze periode veel bezig met gewoontes.
Deze erkennen, inzien en loslaten maakt ruimte voor je levensgeest.

Geestmens: De mens werkt aan de fysieke krachten in het lichaam. Dit is misschien wel het moeilijkste. Iets permanent fysiek veranderen is vrij ingewikkeld. Er zijn wel bewijzen dat je met ademhaling- gezonde voeding en rituele het fysiek kan aansterken. Ga je hiermee aan de slag, dan ontwikkel je je geestmens.

Zevenjaarsfasen: De antroposofie onderscheidt grote ontwikkelingsfasen van het kind tot en met volwassene. Dit gedachtengoed ligt aan de basis van de Steinerpedagogie en de leerplannen.
Elke periode omvat 7 jaar.
Ontwikkelingsfasen van het menselijk leven:

0 – 7 jaarDe mens werkt aan de bouw van z’n eigen lichaam
7 -14 jaarDe mens werkt aan z’n eigen functioneren
14-21 jaarHet astraallichaam wordt geboren en verder ontwikkeld
21-28 jaarDe geboorte van het ‘Ik’ in de gewaarwordingsziel en de ontwikkeling van de gewaarwordingsziel
28-35 jaarDe geboorte van het ‘Ik’ in de verstands-gemoedsziel en de ontwikkeling van de verstands-gemoedsziel
35-42 jaarDe geboorte van het ‘Ik’ in de bewustzijnsziel en de ontwikkeling van de bewustzijnsziel
42-49 jaarHet voorbereidend werk voor de ontwikkeling van het Geestzelf
49-56 jaarHet voorbereidend werk voor de ontwikkeling van de Levensgeest
56-63 jaarHet voorbereidend werk voor de ontwikkeling van de Geestmens

Temperament: Een groepering van bepaalde eigenschappen van de menselijke geest en de uiterlijke verschijningsvorm. De temperamenten worden onderverdeeld in: de sanguinicus, de flegmaticus, de cholericus en de melancholicus.  

Tastzin: Bij tastzin gaat het om grensbeleving, gewaarwording krijgen, aftasten, beoordelen van kwaliteiten, oordeelsvorming, je omhult voelen, rekening houden met anderen.

Levenszin: Bij levenszin ervaar je jezelf als identiteit. Ervaren hoe iemand zich voelt, waarnemen van pijn ( letterlijk en figuurlijk), onderscheiden van grote en kleine irritaties. Het is nodig voor innerlijke rust en geduld.

Zelfbewegingszin: Bij bewegingszin gaat het om het van binnenuit bewegen, je ledematen en spierstelsel bewust en onbewust waarnemen, afstemmen in het sociale leven, gewaarwording van vrijheid, je flexibel en initiatiefrijk voelen, je doel waarnemen en je daarop richten.

Evenwichtszin: Evenwicht is nodig om te onderscheiden of we staan of liggen. Het helpt ons het verschil te beleven tussen boven-onder, links-rechts en voor-achter. Het helpt waar te nemen hoe we onszelf in evenwicht houden. Ook psychisch. Als de onderste ledematen in harmonie zijn met de bovenste helpt dit het afwegen, oordelen, het zoeken naar balans en de rechtvaardigheid.

Reukzin: De reuk is niet alleen het zintuig om letterlijk goed te ruiken maar ook figuurlijk nodig voor de moraliteit, ‘daar zit een luchtje aan’. Is een kind in de gelegenheid geweest om alle ‘geurelementen’ tot hem door te laten dringen? Ruiken is het naar binnen halen van de buitenwereld.

Smaakzin: De smaak geeft de psychische kwaliteit om onderscheid te kunnen maken tussen gezond en ongezond. Is iets zoet, zout, zuur of bitter? Kun je een bittere pil verdragen (net als de pijn van de levenszin)? Heeft iemand een goede smaak? Of is dit verminderd door ‘alle zoetigheid des levens’? Krijgt het kind in deze periode de normale kost voorgeschoteld, zowel in fysieke in als psychische zin?

Kleurzin: Het zien geeft de mens het vermogen om te ‘denken in zijn ogen’. Het is een alomvattend zintuig, een basis voor innerlijke ontmoeting. Het zorgt voor een bewuste confrontatie met de omgeving. Heeft het kind ook dingen gezien die niet kloppen? Of dat mensen anders deden dan wat ze in woorden voorhielden? Het belangrijk dat het kind de waarheid en de eerbied ziet.

Temperatuurzin: De warmtezin levert ons het vermogen om ergens warm voor te lopen? Het bepaalt mede de mate van initiatief nemen of de terughouding ten opzichte van de omgeving. Moed of lafheid. Zaten er in de opvoeding fysieke warmte-elementen, zoals warmte- en koude ervaringen met het eten, uit school komen en dan een kopje thee?  Maar ook de warmte tussen de mensen is van belang om dit mee te voelen en te ervaren. Kunnen de ouders een beetje knuffelen met elkaar en met de kinderen?

Toonzin: De gehoorzin is instrumentaal aan de muziek ontwaken. Aan de ene kant door muziek te horen en aan de andere kant door zelf muziek te maken. Maar muziek is nog iets anders dan de taal. Kun je tussen de regels door luisteren om te bevatten wat er eigenlijk wordt bedoeld? De toonzin wordt in de vroegtijdige ontwikkeling van het kind voorbereid door de evenwichtszin. Komt de jongere genoeg in aanraking met ‘de tonen’ in het leven? 

Woordzin: De woordzin zorgt voor het scheppende element. De voorbereiding wordt gemaakt met de bewegingszin. Is de jongere een spreker? Kan hij overtuigen met zijn idealen? In deze periode schrijven jongeren gedichten of spreken zij luidkeels wat zíj ervan vinden waarvoor ze willen gaan.

Gedachtezin: De gedachtenzin is nodig om het gevoel voor de waarheid te ontwikkelen. En dat kan alleen maar via de pijnwaarneming (de levenszin). Steiner zegt: “Wijsheid is uitgekristalliseerde smart”
“Wat is de zin van….?”, vragen jongeren zich op die leeftijd af. Ze verdiepen zich in filosofische vraagstukken en discussiëren met vrienden hierover.

De ik-zin: De ik-zin tenslotte scherpt het vermogen aan om waar te nemen of je een persoonlijkheid tegenover je hebt. Wie is de ander? Dit ontdek je door het gesprek waar wakkerheid bij nodig is. Neem je de ik waar bij de ander? De jongere is nu steeds meer zelf een persoonlijkheid. Het gaat om de fijne afstemming. Dit wil zeggen dat je weet waar de grenzen liggen bij de ander, hoeveel woorden jij kan zeggen om vervolgens de ander weer de gelegenheid te geven om iets te zeggen.

Reïncarnatie: De eeuwige geest van de mens ontwikkelt zich door vele levens heen. De aardse levensloop is maar een klein stukje van de gehele menselijke ontwikkelingsgang.

Karma: De mens bewaart de gevolgen van zijn daden uit de vorige levens. De geest vindt in de stoffelijke wereld de gevolgen van zijn daden . De nieuwe belichaming, waarin de geest verschijnt, wordt gevormd door vroegere levens.

Lucifererische krachten: De kracht die de mens niet realiseerbare initiatieven en denkbeelden voorschotelt. Doordat er wilskracht ongebruikt blijft, kan de mens emotioneel reageren. Woede, verdriet, kwaadheid en vreugde horen daarbij. Eigenlijk krijg je steeds de indruk dat de emoties niet in verhouding zijn met de feiten. Het Luciferische brengt ook schoonheid en verleiding.

Ahrimaanse krachten: De kracht die de mens in het materialisme zuigt. De mens zoekt afleiding. Verveling, rust en stilstand worden vermijd. Het Ahrimanische brengt ook macht en manipulatie met zich mee.

Erfelijkheidsstroom: De erfelijkheidsstroom wordt bepaald door de familie waarin je wordt geboren. Door uit te zoeken hoe je ouders, grootouders en voorouders in elkaar steken, kun je heel wat over jezelf te weten komen. 

Individuele stroom: De individuele stroom is gevormd door vorige incarnaties. Ervaringen uit vorige levens stromen via die individuele lijn mee in het wezen van je huidige leven.

Constitutie: De constitutiebeelden hebben te maken met hoe de mens zich met zijn lichaam, ziel en geest met de wereld kan verbinden. De constituties werken in het fysieke en het etherlichaam. Ze zijn vaak een belemmering of een uitdaging in ons leven.
Rudolf Steiner beschrijft zes constitutionele typen bij kleine kinderen: Groot en kleinhoofdige, aardegerichte en kosmisch georiënteerde kinderen, musculaire en respiratoire kinderen.
Rudolf Steiner beschrijft ook 6 beelden voor het oudere kind:

  1. zwavelarm / niet kunnen vergeten   – tegenover zwavelrijk / niet herinneren
  2. gestuwd / epileptisch                             – tegenover uitvloeiend / hysterisch
  3. te zwaar / weinig beweging                 – tegenover te licht / over beweeglijk

De hiërarchie in de geestwereld: Alle geestwezen uit de geestwereld zijn betrokken bij de schepping en de ontwikkeling van de mens en hebben zich ten dienste gesteld van ons. Dat betekent dat ze hun eigen ontwikkeling daarvan afhankelijk hebben gemaakt.

De Drie- Eenheid : Vanuit dit gebied ontstond het plan om de mens te maken.

De Serafijnen: Geesten van de liefde. Het zijn engelen van de hoogste rang. Deze krachtige goddelijke wezens staan het dichts bij god en zijn pure liefde, licht en vuur. Voortdurend houden ze rekening met het doel van de schepping: dat vrijheid ontwikkeld moet kunnen worden.

Cherubijnen: Geesten van de harmonie en van het willen. De cherubijnen houden alle wijsheid van god bij en bewaren alle kennis.

Tronen: Geesten van de wil. Zij doen. De vormgeving hiervan laten zij over aan de lagere wezens, die zelf nog niet het ontwikkelingsniveau hebben bereikt om het te kunnen doen, maar het al wel kunnen denken.

Kyriotetes :Geesten van de wijsheid. Zij schenken leven, werken in de ether-sfeer. Deze sfeer kunnen we beleven in de plantenwereld.

Dynameis :Geesten van de beweging. Het zijn wezens die leven in gemoedskrachten. Zij kunnen innerlijk meeleven en meelijden. Zij brengen dan ritmische beweging in de kosmos, zij scheppen de natuurritmen en de innerlijke ritmen. 

Excousiai: Geesten van de vorm. Als geesten van de vorm hebben ze de taak om alles wat aan vluchtige gestalten en bewegingen is ontstaan vast te leggen in blijvende vormen.

Archai: Geesten van de tijd en de persoonlijkheid. Ze zijn de leiders van de cultuurperioden.

Aarstengelen: Geesten van de volken. Aartsengelen worden ook wel de boodschappers genoemd. Deze engelen staan dichter bij de mens en de aarde dan de engelen boven hen. Zij helpen ons hier op aarde graag, maar zijn ook betrokken bij allerlei anderen energieën in het universum. De aartsengelen Michael, Oriphiel, Amael, Zacharael, Rafael, Samuel en Gabriel werken in kleinere periodes van 365 jaar (zo is het nu Michaeltijd). 

Engelen: Geesten van de individu. Er zijn vele soorten engelen, denk aan engelen die helpen en begeleiden in ziekenhuizen, creativiteit, troost en engelen die de natuur een handje helpen. Over de natuur engelen vindt je hieronder nog een stukje. De ‘gewone’ engelen staan net als de beschermengelen dichter bij ons mensen, dieren en de natuur op aarde. Alles wat een ziel heeft en leeft heeft engelen om zich heen. De engelen zijn er om ons te begeleiden en te helpen. Weet wel dat ze dit pas doen wanneer wij contact met ze maken en hen om hulp vragen. Ze respecteren onze vrije wil en de keuzes die we zelf maken.

De zeven na-Atlantische cultuurperioden: De centrale opgave voor de mens is om zich te ontwikkelen tot een geest van vrijheid en liefde. De evolutie hiertoe is onderverdeeld in cultuurtijdperken. De ontwikkeling van de mensheid op aarde gaat als volgt:
Oud Indische van 7227-5067 v.Chr.
Oud Perzische van 5067-2907 v.Chr.
Egyptisch/Babylonische van 2907-747 v.Chr.
Grieks/Latijnse van 747 v.Chr. – 1423 n. Chr.
Germaanse van 1413-3573 n. Chr. (de tijd waarin we nu leven)
Russisch/Slavische van 3573-5733 n. Chr.
Amerikaanse van 5733-7893 n. Chr.

Mis je nog een begrip, laat mij dit weten, dan vul ik het aan!

Tessie Strijdonk
Stef & Lotje vieren de jaarfeesten
Stef en Lotje zijn een tweeling die naar een vrijeschool gaan in de klas van juffie Helene. Thuis en in de klas vieren Stef en Lotje twaalf jaarfeesten. Vijf verhaaltjes per feest, dus een heel jaar voorleesplezier!
€16,99 Hardcover



Bron:
https://www.zonnejaar.nl
http://www.antroweb.nl
https://vrijeschoolpedagogie.com

2 gedachten over “Een antroposofische spiekbriefje:”

  1. Ik weet niet zo goed hoe ik ze moet noemen, maar ik mis volgens mij nog de planeetincarnaties (Oude Saturnus, Oude Zon etc.) en een beschrijving van de temperamenten los van elkaar. Heel fijn dat dit er is!!

    Beantwoorden
    • Ik wil heel graag nog iets schrijven over de planeten. Ik heb deze op mijn lijstje staan, maar nog niet de juiste boeken in huis hiervoor. Ergens dit jaar komt hier een artikel over!🙃

      Beantwoorden

Laat een reactie achter!

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

%d bloggers liken dit:

Deze website gebruikt cookies om optimale ervaring te bieden. Mocht je daar een bezwaar tegen hebben klik dan op lees meer. Lees meer.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close