Een seizoenstafel of jaartafel is een tafel waar je door middel van versieringen jaarfeesten en rituelen vorm geeft.
Op vrije scholen en ook vaak bij ouders van vrije scholen pronkt een prachtig opgezette seizoenstafel in de leefruimte van het kind.
Maar waarom hebben we een seizoenstafel? Wat is het belang hiervan?
Een seizoenstafel helpt kinderen de kringloop van het jaar te volgen. Dat wat in de natuur gebeurt, geef je een plekje binnen. Alle figuren op de seizoenentafel verwijzen als beeld naar het wezenlijke in de natuur. De seizoenentafel vormt tevens een goede aanvulling voor het vieren en beleven van de jaarfeesten in een bepaald jaargetijde. Kinderen leren zo het jaarritme begrijpen. Ze vinden het leuk om de verschillende thema’s voorbij te zien komen. Het geeft grip op de wereld om ze heen, iets om naar uit te kijken. Net zoals een kerstboom opzetten, geeft een seizoenstafel versieren een vreugde. Samen maken wij het sfeervol binnen. Ook is het leuk om met kinderen de natuur in te gaan om spulletjes te zoeken.
Door het bewust beleven van het jaarritme ontstaat er een innerlijke zekerheid. Vooral jonge kinderen kunnen zich nog moeilijk voorstellen wat er in de natuur plaatsvindt. Toch kennen ze onbewust de wetten van de natuur. Door op de seizoenentafel in kleuren en beelden de omgeving van buiten naar binnen te brengen, roepen we iets in hen wakker dat niet eenvoudig in woorden uit te drukken valt. Het maakt het jaar dragelijk omdat ze naar iets toe leven. Kort samenvattend, het belang van een seizoenstafel is:
– Het geeft een indeling van het jaar en maakt dit jaar overzichtelijk aan het kind.
– Dat wat buiten gebeurt, haal je ook binnen. Zo ben je een met de natuur.
– Het geeft vreugde om op zoek te gaan naar materiaal.
– Het geeft sfeer in huis.
– Het is een sociale activiteit waar je samen een project hebt waar je aan kunt werken.
– Het geeft je kind rust, omdat het naar iets kan uitkijken, waardoor het jaar niet lang en ondraagbaar aanvoelt.
– Het geeft het kind de kans om met echte natuurlijke materialen in aanraking te komen.
Hoe kleed je nu zo’n seizoenentafel aan?
De basis begint met stoffen doeken zoals velours, flanel of zijde. De kleuren van de ondergrond en achtergrond zijn heel belangrijk. Deze drukken de stemming van het seizoen uit. Verzamelde stenen, stronken, vaasjes, popjes blaadjes, kaarsje zijn geschikt bij het inrichten van de seizoenentafel. Verse bloemen in de juiste kleurencombinatie aangepast aan het jaargetijde geeft de seizoenstafel net dat beetje extra.
Seizoenstafels per periode:
We starten meestal na de zomervakantie met een jaartafel-ronde. Je begint met lichtblauw en lichtgele tinten. Op de tafel is vaak een strand afgebeeld. Schelpen en zand vormen zo samen met de kleuren een zee-tafereel. Het is nog zomer. We genieten nog even na van onze vakantie.
Tussen de zomer en de herfst in zit de oogsttijd. De tijd van de appeltje en het graan. Het geel kan blijven, het blauw verdwijnt. Plaats appeltjes ( echt of gevilt) eventueel een kaboutertje of wat geoogst graan op de tafel. Zonnebloemen maken het geheel af.
Hierna komt de herfst. Oranje, bruin en rode tinten worden neergelegd op de tafels. Langzaamaan komen daar meegenomen nootjes en bladeren bij. Ook eekhoorntjes, egeltjes horen bij de herfst. Langzaam verandert de tafel, het is Michaelstijd. Een draak verschijnt. En Joris die de draak gaat verslaan. Als Michael voorbij is, dan is het tijd voor St. Maarten. Mooi uitgeholde en versierde knollen kunnen op de tafel gezet worden. Een kaarsje krijgt nu plek op de tafel.
De tafel verandert van kleur. Bruin en oranje verdwijnen en rood blijft achter. Het is tijd voor St. Nicolaas. Dit is maar van korte duur, want zodra de adventsperiode begint veranderd de kleur.
Advent betekent ‘dat wat komt’. Afwachten tot de ontmoeting plaatsvindt. De seizoenentafel kan dan helemaal leeg gemaakt worden. Slecht een blauw kleed geeft aan dat er iets komende is. Tijdens de adventsweken kunnen wij de aarde weer opnieuw opbouwen op de seizoenentafel. In de advent tijd staan de blauwe kleuren centraal. Nachtblauw, donkerblauw, marineblauw. Mooie donkere tonen. Het wordt donker op aarde en zo ook op de tafel.
In de eerste week van advent liggen er alleen stenen, kristallen en mineralen.
In de tweede week komen hier planten bij.
In de derde week voegen de dieren zich erbij.
In de vierde week arriveren Maria en Joseph en kun je een stal of een rotsformatie creëren waarin zij Jezus zullen ontvangen. Ook een engel en een mooie heldere ster kunnen toegevoegd worden. Daarnaast kun je een adventskrans erbij leggen waar elke week een extra kaarsje aangemaakt wordt.
Het is Driekoningen tijd. Na de blauwe kleur van de hoop en verwachting kan nu het rood van het levende toegevoegd worden. Op de rode doeken komen Melichior ( rood), Balthazar ( blauw) en Caspar ( groen). Ook goud mag aanwezig zijn. In de vorm van gaven of een gouden ster.
Hierna komt de wintertijd. Lichtblauw, wit en zilver mogen op de tafel. Koning winter pronkt tussen het sneeuw en ijs. Langzaam verschijnt dan vrouwtje Dooi.
We komen de winter uit en gaan het voorjaar in. De aardkleur is bruin met wat rood. Aangezien de Lente nog niet helemaal doorgebroken is, kan Moeder Aarde samen met haar wortelkindjes op de seizoenentafel neergezet worden. Een bloempot met bolletjes kunnen neergezet worden. ( narcisjes bijvoorbeeld)
Dan is de Lente in het land. Dit is het jaargetijde van de opstanding. De basiskleuren op de seizoenentafel zijn groen, geel en rozerood. Vaak wordt de seizoenentafel versierd met een Lente-fee. Verder kan de seizoenentafel aangevuld worden met allerlei gekleurde vilten bloemen, boomknopjes, vlinders, bijen. Ook leuk, takken met knopjes en bloesem erbij plaatsen!
Tijdens Palmpasen kan een palmpaasstok op de tafel neergezet worden, met kleine palmtakjes. Hierna volgt al snel Pasen. Pasen is het opstandingsfeest in dit jaargetijde. In de natuur heerst er volop nieuw leven, dartelende lammetjes, in alle bomen ontstaan de knoppen. Op de seizoenentafel kunnen gele frisse bloemen, paashazen, kuikens, gekleurde eieren en een kaars staan.
Dan naderen wij in juni het Pinksterfeest. Het is het feest van de toekomst. Het is een feest van de menselijke geest, die op aarde op weg is naar de Goddelijke geest. De basiskleuren zijn wit met pasteltinten. De seizoenentafel wordt versierd met zelfgemaakte bloemen van papier, duifjes, een kleine pinksterpaal en een pinkster bruid en bruidegom.
Overgaande na enkele weken in het zomerseizoen met daarin het jaarfeest van St. Jan (Johannesfeest), beleven wij de zon op het hoogtepunt, 21 juni. De aarde heeft uitgeademd. Aarde en kosmos zijn een. De zon trekt ons naar buiten. Alles in de natuur staat volop in bloei. De seizoenentafel heeft als basiskleur groen en hemelsblauw. Bijen en korfjes kunnen worden geplaatst. Ook natuurelfjes, met eventueel gemengde zomers bloemen.
Als het werkelijk hoogzomer is, is het rustig op de seizoenentafel. Alles speelt zich buiten af. Iedereen trekt erop uit en neemt van buiten iets mee. Een geel kleed als basis. Schelpjes, stokjes, bloemen ziet men dan vaak op de seizoenstafel staan. Dit blijft zo, tot het einde van de vakantie.
En zo is het jaar weer rond…
Wil je een boek, dat het hele jaar rond op de tafel kan blijven staan. Koop dan mijn boek “Stef en Lotje, vieren de jaarfeesten!”
Stef en Lotje zijn een tweeling die naar een vrijeschool gaan in de klas van juffie Helene. Thuis en in de klas vieren Stef en Lotje twaalf jaarfeesten. Vijf verhaaltjes per feest, spreukjes, liedjes en recepten, dus een heel jaar voorleesplezier! €16,99 Hardcover
Wat een prachtig stuk heb je geschreven, ik heg het gedeeld op Twitter en Facebook.
Hoi Thea! Wat ontzettend lief 🙂 Bedankt!
Heel mooi uitgelegd! Ik heb er op mijn website https://www.sbspeelplezier.com/c-5469821/winter/ naar gelinkt 😊
Super lief!
👍👍