Het is weer de tijd van het jaar.
Je zit lekker in je tuin en je hoort ze zoemen.
Ik vind dat persoonlijk een geweldig geluid.
Mijn vriendjes, de bijen zijn er weer!
In onze teak tuintafel zitten kleine gaatjes, waar elk jaar vlijtige bijtjes hun eitjes leggen.
Ik vind het geweldig en geef ze alle ruimte.
In de tuin planten we elk jaar meer en meer bloemen voor bijen en vlinders.
Ze hebben het nodig!
In dit artikel wil ik iets meer vertellen over bijen. Tevens geef hoop ik je te inspireren tot een min-les rondom de bij voor klas 1 tot 6.
Imme:
Een Imme of bijenvolk is voor kinderen zeer interessant.
Hoe kan het dat de bijen weten waar ze heen moeten? Hoe vinden ze de beste bloemen?
Hoe werken ze samen? Hoe maken ze honing?
Kinderen worden rustig als ze een bijenvolk waarnemen. Een bij heeft aandacht en toewijding. Dat vinden kinderen geweldig en ze waarderen dit.
Het leven in een Imme is mysterieus. Er is 1 koningin en de werkers bepalen wie dit wordt. Ze geven ander voer aan de larf die ze uitgekozen hebben. Ze doen dit zodra de kast te klein wordt, of als de huidige koningin oud wordt. Zodra de larf gegroeid is tot een koningin, komen duizenden mannetjes achter haar aan. Zo wordt zij weer bevrucht en kan ze eitjes leggen.
Lesjes:
In klas 1 en 2 kun je in de heemkunde periode met beelden vertellen over het bijenvolk. Zo laat je hun fantasiekracht in tact en kun je het beeld van de bij. Een mooi sprookje waar bijen een belangrijke rol spelen is het sprookje van ‘de bijenkoningin, Grimm’.
Ook zijn er veel leuke gedichten waar het wezen van de bij in woorden wordt gezet.
Maak knutselwerkjes of vlieg als een bij een parcours door het huis.
Ook leuk: Een muziekles met bijengeluid. Teken op een blad een route en laat de kinderen zoemend de route volgen. Het gezoem kan harder en zachter worden, hoger en lager, snel en langzaam gaan. Je kunt er ook obstakels bij tekenen. Verandert dan het gezoem?
In sommige supermarkten kun je ook een honingraat kopen. Deze bestuderen is een leuke en lekkere activiteit.
In klas 3 kan een imker uitgenodigd worden. Hij kan veel vertellen over zijn werk en hoe honing wordt geslingerd. Thuis kun je op zoek gaan naar informatie over imkers. Ook leuk, op zoek gaan naar lokale imkers en eventueel een imker bezoeken!
In klas 4 kun je kijken naar de bij in verhouding met de mens. Je kijkt naar de kenmerken en overeenkomsten tussen een bij en een mens, maar je kijkt vooral naar de kwaliteiten van de bij en waar wij als mens gereedschappen nodig hebben om deze kwaliteiten te gebruiken. Het is daarbij ook leuk om tekeningen te maken. Welke soorten bijen zijn er? Hoe is de anatomie?
In klas 5 kun je kijken naar de planten en het klimaat. Leerlingen ontdekken dat bepaalde planten zeer geliefd zijn bij de bijtjes. Ook ontdekken ze dat boven de 15 graden planten pas nectar aanmaken.
Ook tijdens de aardrijkskunde periode kun je een Imme bekijken. De weg van bij tot honing is zeer interessant. Maar ook hoe bijen worden ingezet bij de oogst van bijvoorbeeld appels, peren of amandelen. Terwijl ze nectar halen, bestuiven ze de plant en laten ze een zuur achter dat levenskracht geeft.
In klas 6 kun je praten over de bedreiging van de bij. Welke bedreigingen zijn er? En hoe kunnen we deze stoppen? Ga met je kind bijenplanten zoeken en plant ze in de tuin of in de berm.
Een bijenhotel bouwen is ook een gave activiteit voor een 5e of 6e klasser!
Bedreigd:
Zoals we allemaal weten, wordt de bij bedreigd.
Ze hebben last van klimaatveranderingen, de invloed van de mens op de akkerbouw (gif), de tuintjes die veranderen in steenwoestijnen en ook de straling van bijvoorbeeld mobiele devices.
Genoeg biodiversiteit kan de bijen helpen.
We kunnen daarom zelfs iets leren van de bij.
Je werkt voor je omgeving, zodat je omgeving jou kan helpen.
Hoe kunnen we ze dan helpen?
1) Planten:
Dit is de eerste en belangrijkste stap.
Er zijn veel bloemen die de bijen graag bezoeken.
In het voorjaar genieten bijen van Blauwe regen, Blauwe druifjes, Krokussen en Tulpen.
In de zomer vinden bijen Vingerhoedskruid, Rozemarijn, Lavendel, Vlinderstruik en Asters heerlijk.
Er zijn zelfs onkruidplantjes zoals de Paardenbloem en Madeliefjes waar bijen dol op zijn.
Let op: Planten bij het tuincentrum zijn vaak al bespoten. Let op een bio keurmerk of bezoek een lokale kwekerij.
2) Mijd gif.
Het is de makkelijke weg. Je hebt ongedierte en je wil er vanaf.
Probeer alternatieven te zoeken. Online zijn genoeg tips om gif te mijden.
Wij hebben op dit moment veel luizen in onze rozen. Ik ben nu elke dag met water op het gespuis aan het spuiten. Het duurt iets langer, maar zal uiteindelijk hetzelfde resultaat geven.
3) Wacht met snoeien.
Veel bijen overwinteren in uitgebloeide bloemen. Snoei pas in het voorjaar!
Een bijenhotel kan helpen met overwinteren, als je graag wat eerder wil snoeien.
4) Ga voor een groen dak!
Er zit vegetatie bij voor de bijen, maar het heeft nog meer voordelen.
- Het is een goede isolerende werking (van temperatuur én geluid).
- Het heeft een beperkend effect op de opwarming van steden.
- Het zorgt voor een betere afvoer van regenwater.
- Het heeft een zuiverend effect op water en lucht.
- Het heef een bijdrage aan de biodiversiteit in uw directe omgeving.
- Het zorgt voor een vergroening van het leefklimaat in stedelijk gebied.
- Het heeft een langere levensduur (dan een grijs dak van dakpannen of bitumen).