Gastblog: Ochtendspel op de vrijeschool

Zo nu en dan hebben we op Devrijejuf-site een gastblog. Dit keer van Dieuwke Hessels-Holkamp.
Dieuwke plaats op facebook prachtige PDF bestanden over jaarfeesten en dit keer deelt ze met ons haar kennis over ochtendspelen in de kleuterklassen op de vrijeschool.

Hallo aan de lezers,
Bij deze stel ik me graag aan jullie voor.
Mijn naam is Dieuwke Hessels-Holkamp, sinds 1 april 2020 gepensioneerd.
Dertig jaren was ik kleuterleidster aan de vrije school Meppel: Toermalijn.
Daarvoor nog enkele jaren verbonden als leidster en daarvoor secretaresse en medeoprichter aan de vrije peutergroep “Pimpernel”.
Vanaf mijn 19e was ik kleuterleidster bij het christelijk onderwijs en ben ik 10 jaren huismoeder geweest.
Mijn vakopleiding kleuterleidster { A en B} heb ik gehad aan de KLOS in Meppel.
De directrice van de KLOS drukte ons, jonge leidsters,  op het hart dat we de kleuters moesten blijven beschermen: “kleuters zijn geen leerlingen, het zijn kleuters!”

De kennismaking met de vrije school kwam, ja echt waar, toen we een nieuwe buurvrouw kregen wiens  2 kinderen op de vrije School Meppel zaten. Nadat we ons, mijn man en ik, uitvoerig op de hoogte hadden laten brengen, hebben wij gekozen om onze kinderen naar de vrijeschool te laten gaan. Een brede ontwikkeling van kinderen was/is een onderdeel van het vrijeschoolonderwijs dat ons erg aansprak. Ik herinner me nog de 1e binnenkomst in de kleuterklas van de oude school, de nieuwe school werd gebouwd in 1989, gezellige hoekjes, natuurlijk materiaal, geen schreeuwende kleuren…. Een thuisgevoel. 

De rest is geschiedenis… de opgerichte peutergroep, het peuterjuffie worden, 3 jaren lang vrijdags naar Driebergen reizen voor de applicatiecursus [ superfijn!]. Toen onze jongste 4 jaar werd, was duidelijk dat de kleuterjuf die onze andere kinderen in haar groep had geleid , Meppel ging verlaten, ging ik solliciteren.
September 1990 begon ik. Wat heb ik veel beleefd en wat heeft het me veel gebracht.

Sinds mijn pensioen zijn er genoeg hobby’s waar ik me mee bezighoud en daarnaast: 

-Heb ik tijdens mijn pensionering een boek ontwikkeld over het maken van seizoentafels geïllustreerd met foto’s van vele van mijn jaartafels, 

-Heb ik een facebookpagina aangemaakt: Juffie Dieuwke, 30 jaar kleuteren en een groep voor die pagina, 

-Maak ik uitgebreide bestanden van jaarfeesten om te delen op het internet.

-Ben ik als Vrijeleidstercoach ingeschreven bij de KvK.

– En ben ik op vaste dagen oppasoma kortom: 

Ik ben een rijk en dankbaar mens.
Afbeelding met persoon

Automatisch gegenereerde beschrijving
Hieronder lezen jullie een deel van mijn uitgebreide bestand rondom Maria Lichtmis en ochtendspelen.
Veel leesplezier!

Ochtendspel. Wat is dat?

Een ochtendspel zie je dagelijks terugkomen in de kleuterklassen van de vrijescholen. Het is een kringspel dat is aaneengeregen door liedjes, versjes en beweging, waarbij het beleven van individualiteit en samenzijn wordt aangesproken.
Waarbij in- en uitademing, lachen, aandachtig zijn en vrije- en geleide beweging aan de orde komen. (nabootsend van de doorleefde beweging van de volwassene)
Voorwaarde is dat een kind zich veilig mag voelen en dat er duidelijke regels zijn waarbinnen een kind zich kan ontplooien. Het is een spel van juf bedoeld voor álle kleuters, bedoeld om de vele ontwikkelingsgebieden in het kind aan te spreken.

Het spel wordt een aantal weken aaneen gespeeld. Waarom?
Zo komen de kleuters van handelen tot begrip. Van liever aan de kant zitten kijken tot actief mee kunnen doen. Iedere dag heeft het spel een begin en een eind, lijkt heel logisch, maar samen met het feit dat het spel een aantal weken wordt gespeeld, is het zo dat de kleuter hieraan zich vormt; ze weten wat er komt, wat ervan ze gevraagd wordt. Het wordt duidelijk voor de kinderen wanneer er naar een volgend onderdeel van de dag wordt overgegaan. Ze leren er het proces van ‘dat alles wat een begin heeft ook een einde heeft’.

Vaardigheden ontwikkelen:
Tijdens een ochtendspel ben je bezig met vele vaardigheden waaronder:
-In – en uitademing in de beweging [actie en rust]
-Taal ( Tegenstellingen als: warm-koud, snel-langzaam, hoog-laag, hard-zacht, vrolijk-boos, uitbundig-ingetogen, samen- alleen.)
-Rekenen ( ruimtelijke oriëntatie, eventueel melodisch of ritmisch tellen)
-Bewegen [fijn en grof]: Beweging is het belangrijkste, aangezien het kind zich ten eerste oriënteert aan zijn eigen lijf en van daaruit zich oriënteert in de wereld om zich heen [ruimtelijke oriëntatie].
Denk ook aan: van het egocentrisme naar het in de wereld durven te staan naast/met een ander.
– Sociale vorming
– Muzikale vorming [Klanken, geluidssterkte, herhaling en ritme]. Veel liedjes zingen geeft harmonie.
In de kleuterklas is er een liedje voor alle dingen die gangbaar gebeuren in de groep. Het geeft sfeer en houvast.
– Aarde-elementen ervaren: aarde, water, lucht en vuur
– Het ervaren van oerbeelden: Met onze menswording hebben we kosmische beelden meegekregen die we [on] bewust herkennen op aarde. De beelden zijn wezenlijk voor het vertrouwen van het kind in het aardse leven, ze werken op het gevoel van veiligheid en vertrouwen. Oerbeelden zijn o.a. de bal, de poort, het huis en de weg.
– Oefenen van de onderste zintuigen:
Tastzin: Geborgenheid (ik heb mijn lichaam)
Levenszin: Welbehagen (ik ben mijn lichaam)
Bewegingszin: Gevoel van vrijheid (lichamelijk geen belemmeringen)
Evenwichtszin: Uniciteit (ik ben een IK)

Wil je meer weten over de 12 zintuigen, klik dan hier!

Een ochtendspel idee: “Wortelkindjes

Liedje
De nacht is stil,
de wereld slaapt en in de stilte,
een vogel zingt zijn lied twiet twiet.
Kukeleku zo roept de haan.
Weg zijn de sterren en de maan.
Daar komt de zon weer aan.

Spreken:
De zon met zijn gouden stralen laat heel de wereld prachtig pralen.
En ze maken alles wakker.
De zonnestraaltjes dalen op aarde neer.
Komen langs de takken van de boom, op de stam van de boom, zelfs tot onder de aarde wordt alles wakker.

Liedje:
Tussen wortels van de bomen liggen kinderen stil te dromen.
Moeder aarde houdt de wacht in de donkere winternacht
Ontwaak, ontwaak,
Aan t werk nu lieve kinderen klein want spoedig zal het lente zijn.
Ontwaak, ontwaak.
https://www.vrijeschoolliederen.nl/lied/de-wortelkindertjes/

Bewegen en sociaal:
De kinderen rekken en strekken zich.
Poetsen hun oogjes uit, kloppen het zand uit hun kleertjes [hierbij gaan staan]
En kijken in het rond.
Zij zien de andere kinderen weer…
Hallo, fijn dat ik je zie, hallo fijn dat ik je zie [handje schudden 1x links, 1x rechts]

Vingerspelletje:
Dan gaan ze allen weer zitten,
Want daar komt moedertje aarde met een mandje aan haar arm,
Vol met lapjes in alle kleuren rood en blauw en geel, heus het zijn er zoveel
Kijk ze gaat in het rond
Jij een lapje, jij een naaldje, jij een draadje en jij een schaartje.
Nemen we het lapje en de schaar en knipperde knip, knipperdeknip, knip nu een kleedje voor het bloemenkind.
Pak nu de naald en de draad erbij: even mikken mispoes[herhalen] even mikken en ja hoor de draad is in de naald, nu nog een knoopje erin en dan pakken we het lapje weer.

Liedje:
Prikkerdeprik, stikkerdestik, kijk eens hoe ijvrig ik naai en prik, [herhalen]

Spreken en bewegen:
Zo nog even afhechten en de nieuwe kleren zijn klaar.

Nu kunnen de bloemenkinderen naar de aarde gaan.
Wat is het mooi hierboven, maar ook nog koud en kil,
T is vast van koning winter die nog even komen wil.
Sneeuwvlokjes dwarrelen om ons heen, Vallen op de aarde neer.
Toch is het fijn om hier te zijn!

Liedje en dans:
We maken een kringetje van jongens en van meisjes. We maken een kringetje van tralalala.
Maak nu een buiging. Maak nu een buiging
Bij de hand, bij de hand, pak je vriendje bij de hand, bij de hand, bij de hand, pak je vriendje bij de hand

Bewegen:
Kom we gaan een dansje maken, dansje maken, dans nu maar mee, dans nu maar als een kleine fee, kleine fee, dans maar mee. (Improviseren: reus, kabouter, elfje, koning enz.)

Spreken en bewegen:
In de wei wordt nu alles stil, de zonne gaat dalen,
De eerste sterren die stralen, koud is het en kil.
De bloemen sluiten hun blaadjes zacht, het wintert nog een beetje.
Het wintert in de nacht.
De bloemenkindjes buigen hun kopjes en slapen buiten voor de eerste keer.

Lied:
Ga nu maar rusten je was immers moe, ga nu maar slapen ik zag je al gapen, ga nu maar rusten ook al ben je nu maar een klein beetje moe……

Bewegen en sociaal:
Zachtjes trippelend, loopt een elfje bij de kindjes langs en tikt ze zachtjes wakker.

Lied:
De lente gaat weer komen,
De wereld wordt weer blij,
Je ziet het aan de bomen en ook aan jou en mij,
Je ziet het aan Christoffeltje die danst op zijn pantoffeltjes
De ganse lange dag en als hij in zijn bedje ligt
Dan dansen zijn voetjes nog dan dansen zijn voetjes nog
https://www.vrijeschoolliederen.nl/lied/christoffeltje-in-de-lente/

Heb jij nog leuke ideeën voor ochtendspelen rondom dit thema, deel het hieronder!!!

Laat een reactie achter!

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Deze website gebruikt cookies om optimale ervaring te bieden. Mocht je daar een bezwaar tegen hebben klik dan op lees meer. Lees meer.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close