De 7jaarsperioden

2015-08-05 19.01.26

In de antroposofie gaan we uit van verschillende ontwikkelingsfasen die mensen doormaken.

In dit verhaal wil ik hier wat dieper op ingaan, op een begrijpelijke manier.

Van de biologische kant bezien kan men 3 periode onderscheiden:

– De periode tot de tandenwisseling.( 0-7 jaar)

– De periode tussen de tandenwisseling en de puberteit. ( 7- 14 jaar)

– De periode tussen de puberteit en volwassenheid. ( 14-21 jaar)

Rudolf Steiner heeft erop gewezen dat de ontwikkeling van de mens in perioden van ongeveer zeven jaar verloopt. In iedere periode is het accent van de ontwikkeling ergens anders op gericht. Met de wisseling van de perioden treedt er een verandering op.

Hier zal de ontwikkeling vanaf de geboorte tot het 21ste jaar worden besproken.

  • In de periode van 0 – 7 jaar is de verhouding van het kind tot de omgeving die van buiten naar binnen. Het kleine kind neemt veel waar, de waarnemingen en ervaringen die worden opgedaan komen echter nog niet samen in een centrum.

Het kind leert in deze leeftijdsfase door nabootsing. Het kind leert in de eerste drie jaar lopen, spreken en denken door na te doen wat de omgeving doet.  In een stimulerende omgeving bootst een kind veel na en ontwikkelt daarbij tegelijk zijn zenuwstelsel en de rest van zijn organen. Wordt een kind niet gestimuleerd en groeit het op voor de tv of de pc, dan ontwikkelt het bewegingsapparaat zich slecht, is er slechte samenwerking van de zintuigen, kan het zich slecht concentreren en is het snel afgeleid. Tegelijkertijd ontstaat er te weinig creativiteit en wil om zelf te denken. Het kind wordt toeschouwer, heeft weinig ideeën en lost problemen niet zelf op.

Omdat een kind in deze leeftijdsfase leert door na te bootsen, moet het door de omhullende houding van ouders en opvoeders kunnen ervaren dat de wereld goed is. Daarmee wordt de basis gelegd voor de morele verhouding van een kind tot de wereld.

Opvoeders zouden zich tegelijkertijd kunnen terughouden door niet te veel invloed uit te oefenen op het spel van de kinderen. Daardoor wordt het spel en worden de bewegingen van binnenuit vormgegeven en niet van buitenaf.

Behalve omhullen, vertrouwen schenken en zich terughouden moeten opvoeders ook grenzen stellen aan hetgeen kinderen doen en willen. Vaak wordt gezegd dat kinderen zelf om grenzen vragen, maar ook is het goed dat een kind leert dat het niet in alles zijn zin krijgt. Daardoor leert het met teleurstellingen om te gaan, dat het zelf begrensd is en wat het is om innerlijk pijn te lijden.

Het kleine kind denkt in beelden, het leeft in voorstellingen en kan makkelijk voorstellingen maken wanneer er een verhaal wordt verteld. Intellectueel denken is nog niet op zijn plaats. Een kind dat in de eerste zeven jaren (te vroeg en te veel) intellectueel wordt gestimuleerd, is vaker moe en heeft minder levenskrachten ter beschikking voor de opbouw van het fysieke lichaam. Als gevolg daarvan is er een grotere kans op ziektes.

  • In de tweede periode (7 – 14) leeft het kind in een eigen wereld en is het een afgesloten eenheid geworden. Waarnemingen dringen niet meer ongehinderd door, maar worden aangepast. Vanuit een centrum werken krachten tot aan de grens van de eigen wereld (een voorbeeld is het zelf bedachte en vormgegeven fantasievolle spel, waarbij attributen iets anders zijn dan ze in werkelijkheid zijn).

Er zijn nu krachten voor het denken, die er eerst niet waren. Ze waren er wel, maar die krachten werden gebruikt om het lichaam op te bouwen. Nu zijn deze krachten ten dele vrij voor het denken, een ander deel zorgt nog steeds voor de verdere opbouw en gezondheid van het lichaam.

De basis voor het gevoelsleven, van antipathie en sympathie wordt in deze periode gelegd. Ademhaling en bloedsomloop zijn daarvan de lichamelijke dragers. Ze reageren erop hoe iemand zich voelt. De ademhaling reageert op invloeden van buiten, de bloedsomloop en bloeddruk op invloeden van binnen.

Bij de verhouding die het kind met ouders, opvoeders en leraren krijgt, gaat het erom dat hij hun autoriteit kan zien en beleven en dat zij het vertrouwen niet schaden. Is de opvoeding te autoritair dan ademt het kind alleen in en wordt het kind introvert. Is de opvoeder anderzijds te weinig autoritair (waarvan grenzen stellen een aspect is), dan ademt het kind voortdurend uit en ontstaat er te weinig innerlijkheid. Het kind komt te weinig tot zichzelf en is overgeleverd aan de wereld. De opvoeder moet de juiste mate van autoriteit vinden en deze verbinden met liefde en aandacht voor de kinderen.

Een deel van de levenskrachten die aan de opbouw van het lichaam hebben gewerkt, komt ter beschikking voor het denken. Die krachten maken de herinnering mogelijk en zorgen dat het kind kan communiceren met zijn omgeving. In deze periode gaat het om het oefenen van het voorstellende denken via het woord. Wanneer iets wordt verteld, kan het kind zijn eigen beeld erbij maken.

links 0-7 jaar, rechts 7- 14 jaar

  • In de derde periode (14 – 21) is de hoofdrichting die van binnen naar buiten. De omgeving moet worden veroverd en wordt aangepast aan de eigen belevingen en emoties.

In deze fase worden de ledematen, de spieren en de voortplantingsorganen uit gevormd. Dit zijn de organen waarmee in de wereld wordt ingegrepen en waarmee die wordt veranderd. Tegelijkertijd gaan jongens en meisjes sterker van elkaar in lichaam en zieleneigenschappen verschillen.

Het gevoelsleven wordt gestimuleerd door interesse voor mens en wereld en wordt verzwakt door in jezelf te broeden of het onnodig en als gewoonte leveren van kritiek. Door het ervaarbaar worden van het gevoel worden absolute oordelen geveld, die van voorbijgaande aard zijn.

Jongens zijn praktischer en verbinden zich meer met de aarde, meisjes verbinden zich meer met de geest. Dit betekent dat het onderwijs voor jongens praktischer en beeldend kan zijn, gericht op ervaren en dingen doen. Onderwijs voor meisjes kan theoretischer zijn.

Er is een grote opnamecapaciteit. Jongeren kunnen in korte tijd veel leren. Veelal wil men dat ook, maar weet men niet hoe dat moet. Er is sturing nodig. Die sturing verandert met de leeftijd. Tot het 17e jaar kunnen kleine opdrachten worden gedaan. Daarna kunnen grotere opdrachten worden gegeven. Ook grote opdrachten moeten in kleine stukken worden verdeeld en de datum van inleveren moet altijd dichtbij zijn, zodat de drang er is om direct te beginnen.

Het zelfstandige denken is voorwaarde voor een gezonde ontwikkeling. De echtheid van de opvoeders en hun verbinding met de lesstof zijn belangrijk. De omgeving helpt bij de ontwikkeling door de jongeren positief en met vertrouwen tegemoet te treden. Vertrouwen mag men nooit beschamen. Een positieve instelling en vertrouwen helpen.

In de opvoeding kan men met twee principes werken: het geven van verantwoordelijkheid en vrijheid enerzijds en het stellen van grenzen anderzijds. In de eerste helft van deze periode staan de grenzen voorop, in de tweede helft kan men ernaar streven een probleem voor te leggen en de jongere zelf de conclusie te laten trekken.

Door het ontwaken van de eigen gevoelswereld ontstaat er afstand tot de omgeving. De jongere voelt zich door zijn ouders niet meer begrepen, leraren bevallen niet meer. Op basis van gevoelens kan men veel weggooien, niet alleen leraren en ouders, maar ook zichzelf. Anderzijds zoeken jongeren de waarheid. Er is sprake van een zoektocht naar zichzelf en de wereld, niets is goed genoeg. Ouders en opvoeders houden alleen stand als ze authentiek zijn en grenzen stellen.

links 14-21 jaar, rechts zelfs 21-28 jaar
  • Na het 21ste jaar komt deze eenzijdige beweging tot evenwicht doordat de mens de omgeving wil ontdekken. De omgeving dringt weer meer naar binnen. Deze periode (21 – 28) heeft als kenmerk dat de activiteiten naar buiten in wisselwerking staan met de ervaringen die daar vandaan komen. Het is tevens ook de periode van verontwaardiging.

Wil je meer lezen over dit onderwerp? Klik op deze link: Ontwikkelingsfasen van het kind

bron:

Laat een reactie achter!

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Deze website gebruikt cookies om optimale ervaring te bieden. Mocht je daar een bezwaar tegen hebben klik dan op lees meer. Lees meer.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close