Oogsten in de nacht
Het is oogsttijd! Maar naast dat we heerlijke appeltjes oogsten, oogsten wij ook in de nacht.
De nacht is in de antroposofie van groot belang. Het is een ingewikkeld proces. Daarom in dit verhaal een beeld dat waarschijnlijk een beetje helpen kan.
Overdag heb je belangrijke dingen te doen, je werk, gezinsleven en een sociaal leven. Voor een gezond en zo mogelijk stressvrij leven heb je pauzes nodig, ontspannen momenten. Voor kinderen bestaat de dag uit een constante stroom van leren en verwerken. In de lerarenkamer hebben we het dan over ademen: je ademt in en maakt je dingen eigen, ademt uit en verwerkt. In dit proces begeleiden wij als leerkrachten de kinderen heel bewust. Er wordt nagedacht over welke activiteit volgt op een andere. Na ingespannen werken hebben kinderen behoefte aan uitademen. Na rekenen gaan we zingen, na een verhaal een tekening maken. In de kleuterklas gaan we na het eten zitten en fruit eten, voor het werk weer begint met het opruimen.
In dit ritme van inademen, uitademen is er één moment het belangrijkste voor een mens, zowel een kind als een volwassene: de nacht. Het is niet alleen een moment dat je fysieke lichaam tot rust komt en nieuwe energie opdoet, maar je ziel en je Ik ook.
Wat gebeurt er precies in de nacht?
En kun je dit helder en duidelijk uitleggen?
We gebruiken het beeld van een tuin waar gezaaid en geoogst wordt.
In de nacht blijft je fysieke lichaam in je bed en rust uit, dat is wat je ziet als iemand slaapt. Maar daarnaast gebeurt veel meer. In de nacht vertrekt namelijk je ziel naar de geestelijke wereld. Deze gaat daar de dag verwerken. Hij kijkt terug op de dag, op wat hij gedaan, gevoeld en gedacht heeft.
Als eerste wordt er teruggekeken naar de gedachten.
Wat waren zinvolle gedachten?
Deze gedachten worden verzameld. Stel je nu voor dat deze gedachten zaadjes zijn die door een tuinman gezaaid kunnen worden. Hij zaait deze gedachten in.
Hierna volgen de belangrijke gevoelens. Wat voelde je? Waren het zinvolle gevoelens? Heb je ze waargenomen, ermee gewerkt? Je brengt je gevoelens naar het tweede tuinmannetje, die zaait de zinvolle in een tuintje ernaast.
Bij het derde tuinmannetje zaai je je zinvolle daden. Nadat je hebt gekeken wat allemaal zinvol, waardevol, was die dag, is het tijd om bij je hogere Ik op bezoek te gaan.
Naast deze prachtige tuin staat een knus huisje. Een huisje waar je even op de thee gaat. Deze hogere Ik zal namelijk elke avond met jou in beraad willen gaan. Je praat over je doel op aarde. Wat doe je daar ook al weer en hoe kun je dit het beste aanpakken? Ook praat je met hem over problemen en de daaropvolgende oplossingen. Ook kun je bij je hogere Ik terecht als je tegen problemen van anderen aanloopt. Jouw hogere Ik gaat dan in gesprek met de Ik van deze andere persoon. Er kunnen dan oplossingen overdag ontstaan, die je niet verwacht had.
Na dit gesprek ga je terug naar de tuinmannen. De zaadjes met alle zinvolle gedachten, gevoelens en daden zijn nu uitgegroeid tot ideeën, inspiraties, moed en motivatie. Je kunt deze nu oogsten en neemt deze mee bij het waken.
Tijdens het waken is er vaak een kort moment vlak na het openen van je ogen. Op dat moment weet je wat je opeens kunt doen met een probleem. Soms krijg je inspiratie of nieuwe ideeën en soms een portie goede moed om een dag weer aan te kunnen gaan. In ons onderwijs proberen we overdag de kinderen zó les te geven, dat ze ’s nachts goede zaadjes aan de tuinmannen kunnen geven. Elke leeftijdsfase heeft wel een ander accent. In de kleuterklas werken we veel in het doen, via het zinvol doen, roepen we zinvolle gedachten en gevoelens op.
Vanaf zeven jaar richt je je meer op het voelen, kunnen we kinderen zinvolle gevoelens meegeven, waarmee ook zinvolle gedachten en daden ontstaan. Met gevoel richten we ons niet alleen maar op vrolijkheid, verdriet, leuk en niet leuk. We proberen een gevoel voor de wereld te geven, de kinderen met hun gevoel te verbinden met taal, rekenen, de planten en dierenwereld, de leerstof met gevoel doordringen. Volwassenen kunnen aan dit proces in de nacht bewust vormgeven.
Het helpt om ’s avonds alvast terug te kijken op de dag, als het ware de pakketjes met zaad klaar te zetten voor de tuinmannen. Je kan bijvoorbeeld de volgende oefening inzetten:
Kijk voor het slapen gaan naar alle zinloze gedachten, gevoelens en daden van deze dag. Aanschouw ze zo objectief mogelijk. Dan ruim je ze op, uit je hoofd. Kijk hierna naar je zinvolle gedachtes, gevoelens en daden en zet deze in een warm licht. Wat is zinvol en wat zinloos? Jij bent degene die dit onderscheid.
Je zult er heerlijk op slapen.
Met je kind kan je een versie van deze oefening doen. Je hoeft hem alleen maar te laten vertellen over zijn dag, wat er gebeurd is, wat hem dwars zat, wat hij fijn vond. Zo zet hij ook alvast de zaadjes klaar voor de tuinman.
WELTERUSTEN!